29.10.2011/İkizdere

Sabah erkenden tüm ekiplerle birlikte İkizdere'ye geçildi. Motosikletler römork ile taşındı, hava durumu izin verirse yaylalara mümkün olduğunca yaklaşmak için bisikletlerin de kullanması planlandı. Hafif yağmur olmasına rağmen 1 motosiklet, 1 bisiklet de dahil olmak üzere, otomobille birlikte 3 ekip olarak sahaya çıkıldı. Yolun son 5 km.'si karda olmak üzere, 28 km'lik cimil Yaylası parkuru bisikletle tamamlandı. Yaylanın tamamen karla kaplı olduğu gözlemlendi. Saat 16:30'da kurulması gereken telsiz irtibatı gerçekleşmeyince, araç ile bisikletçi Alican Yalçın'ın izleyeceği rotadan yukarı doğru araçla yola çıkıldı.

 Yolun 10. km.'sinde bisikletçi ile buluşuldu. Ufuk Çağlar motosiklet ile Çağırankaya aşağı Yayla'ya kadar ulaştı. Kar örtüsü motosikletle daha fazla ilerlemeyi engellediği için 1,5 saat yürüyerek en yüksek noktaya ulaşıldı. 2000 m.'den sonra kar örtüsünün kalıcı hale gelmiş olduğu gözlemlendi. Diğer ekip araçla Rüzgarlı, Bayırköy ve Demirköy'deki sivil mimari örnekleriyle ilgili fotoğraf ve nokta toplama çalışması yaptı.

28.10.2011

Müze, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü yetkilileriyle adres uyuşmazlıları ve veri temizliği konusunda toplantı yapıldı. Müzeden Süleyman Bey ile merkezde alınmamış olan son 8 noktanın alınması için sahaya çıkıldı.

27.10.2011

Bir ekip, tescilli kültür varlıklarıyla ilgili yeni listenin gelmesiyle birlikte ortaya çıkan yeni nokta verilerini toplamak için merkezde saha çalışmasına devam ederken, diğer ekip, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nden Enver Toprak'ın katılımıyla Derepazarı, Kendirli, İyidere ve Kalkandere'deki tescilli kültür varlıkları noktalarını topladılar.

Projenin Amacı Nedir?

RİZE İLİ COĞRAFİ TABANLI KÜLTÜREL ve TURİSTİK ENVANTER PROJESİ Projenin en temel amacı, bugüne kadar geleneksel yayıncılık yöntemleriyle arşivlenmekte olan kültürel ve turistik değerler envanterinin, mevcut geleneksel arşivin sayısallaştırılması ve ayrıca saha araştırması yöntemiyle geçerliliğinin sorgulanarak, billgilerin sayısal veritabanına aktarılmasıdır. Adı geçen bu kültürel ve doğal ilgi noktalarının sayısal coğrafi koordinatlarıyla tespiti projenin omurgasını oluşturmaktadır. Turistik ve kültürel tanıtıma yönelik, modüler, sürdürülebilir, çok yünlü değerlendirilebilir bilgi birikimi ve veritabanı oluşturulması; aynı veritabanından interaktif akıllı ürünler, geleneksel basılı ürünler ve turistik coğrafi işaretleme faaliyetleri yapılmasına yönelik olanaklar sağlanması hedefleri oluşturmaktadır. Proje tamamlandığında, yüzyıllarca kullanılmaya devam edilecek, kuşaktan kuşağa aktarılacak ve çapraz sorgulama seçenekleriyle bilgi kirliliği denetlenebilir bir coğrafi veritabanı oluşturulacaktır. En önemli özelliği modülerlik olacak bu veritabanı, gerek duyulduğunda; güvenlik, turizm yatırımları, arama kurtarma vb. gibi alanlarda değerlendirilmek üzere geliştirilebilir, yeni veriler eklenebilir. Proje formatı, Türkiye'nin herhangi bir bölgesi, bir ili ve özel bir alanına tekrar uygulanabilir.Projenin amacı tam anlamıyla "Rize'yi yakalamak"tır. Yani Rize'nin kültür ve turizm başlıkları altında değerlendirilecek ilgi noktalarını, katmanlara ayrılmış bir fotoğrafta birleştirmektir. Tek bir Rize fotoğrafında!

Cooğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Nedir?

Turistik-Kültürel Amaçlı Coğrafi Bilgi Sistemi Kurmak
Kültürel anlamda Türkiye'de gerçekleştirilen ilk CBS projesi olma iddiasındaki "Rize'yi Yakalamak" projesini ve CBS kavramını, endüstriyel alandaki pek çok CBS projenin yükleniciliğini ve yöneticiliğini yapmış bir profesyonelin eleştirilerine ve değerlendirmesine açtık. Harita Yük. Mühendisi Hasan Nokay'ın CBS kavramı ve kültürel uygulamalarda getirebilecekleriyle ilgili yazısını sunuyoruz.

                Seyahatlerimizde hepimiz harita ve harita temelli rehberler kullanmışızdır. Harita, özellikle batı toplumlarındaki gezginlerin vazgeçilmez bir yol arkadaşıyken, az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde bulunan seyyahların hayatına “olmazsa olmaz” olarak ne yazık ki giremiyor. Bunun bir çok nedeni var. Bence en büyük neden,  yeterli zenginlikte içeriğe ve detay noktaya sahip haritaların arz edilmiyor olması. Son dönemlerde, şehir içi sokak-cadde haritalarına Google Earth, Google Maps, Bing Maps, Yahoo Maps veya İl Kültür Turizm Müdürlükleri tarafından basılan turistik haritalar gibi bir çok kaynaktan erişebiliyor olsak da, “kırsal” olarak tabir edebileceğimiz ve yerli-yabancı turist ilgisinin yoğunlaşamamasının nedeninin, yeterli tanıtım faaliyetlerinin yürütülmediği coğrafyalar için bu haritalar, ülkemizde hala arzu edilen düzeyde üretilmiyor.

                Gelişen teknik, bilgi toplama, derleme, analiz etme süreçlerini hızlandırsa da, harita üretmek için, haritayı ürettiğiniz yere gidip öznitelik bilgisini de toplamalısınız. Gerek bilgilerin toplanması, gerekse bu toplanan bilgilerin anlamlı veri setleri haline getirilerek diğer öznitelik bilgileriyle zenginleştirilmesi ve kullanıcı için zengin bir kaynak haline dönüşmesi için, haritaya konu bölgeye gitmelisiniz. Söz konusu Rize gibi bir ilimiz olduğunda da, yerinde bilgi toplama için mücadeleyi, haritasını yapmak ve yakalamaya çalıştığınız coğrafyaya karşı verirsiniz.

                Haritalama çalışmalarında yaptığınız tüm çalışmalar bir noktadan başlar. Nokta;  sahada çektiğiniz fotoğrafların konumlandırılması için koordinat serisi, öznitelik bilgisiyle anlamlı hale gelmiş bir ören yeri, bir çeşme, endemik bir türün yetiştiği özel bir bölgenin sınırını ifade edebilir. Peki bu toplanan nokta ve noktalardan üretilmiş, haritayı oluşturan geometrik şekiller hangi sistemle derleniyor, analiz ediliyor?

Coğrafi Bilgi Sistemleri

Coğrafi Bilgi Sistemleri bu makaleyi okuyan bir çok kişi için yabancı bir tanımlama olsa da, gün içinde fark etmeden faydasını gördüğümüz, artık yerel yönetimler ve merkezi idare tarafından ülkemizde de kullanılmakta olan, bizlere getirilen her türlü teknik ve idari hizmetin planlandığı platformlar olarak karşımıza çıkmakta. Örneğin altyapı yönetimi için (gaz, elektrik, su, atık su, telefon,  fiber vb..) gerekli planlamanın, modellemenin ve raporlamanın yapıldığı platform Coğrafi Bilgi Sistemleri(CBS)’dir. Yerel yönetimler tarafından toplanan vergi ve harcamalara katılım paylarının hesaplanmasında, deprem risk haritalarının oluşturulmasında, kent planlamasında, koruma amaçlı imar planlarının yapımında, sağlık hizmetlerinde, afet öncesi planlama ve afet sonrası yardım faaliyetlerinin yönetilmesine kadar birçok alanda fayda sağlayan bir karar destek sistemi olarak coğrafi bilgi sistemleri, mekânsal veri ve bu veriyle ilişkilendirilmiş bilgi, bu sentezi yöneten donanım, yazılım ve insan bileşenlerinin tamamından oluşur.

                Mekânsal veri, veriyle ilişkilendirilmiş bilgi, yazılım ve donanım sistemleri ve insan bileşenlerinin her biri önemli olsa da, mekânsal verinin ve ilişkilendirilmiş öznitelik bilgisinin toplanması ve sınıflandırılması sürecin en zor kısmıdır. Veriyi toplamak, topladıktan sonra sınıflandırmak, sınıflandırılmış verinin mekânsal ilişkilerinin kurulması aşamaları çok zor yapılabilen işlemlerdir.

                Coğrafi Bilgi Sistemleri yeryüzünde varolan nesnelerin sözel bilgilerini içeren, var olan ya da oluşturulacak veri tabanlarının, nesnelerin konum bilgisi (nesnelerin dünya üzerindeki gerçek koordinatlarını içeren sayısal veriler) ile birleştirerek, sayısal haritalar ile kullanılmasını, sorgulama ve analizlerin yapılabildiği; bilgi alma, karar verme ve strateji geliştirme noktalarında kurumlara avantaj sağlayan bilgisayar destekli sistemlerdir. Farklı amaçlarla kullanılan Coğrafi Bilgi Sistemleri’nin, turistik ve kültürel amaçlarla kullanılması ülkemizde çok da rastlanır bir uygulama değildir. Toplanan veriler ancak bir basılı harita üretmek amacıyla kartografik altlık olarak değerlendirilmektedir. “Rize’yi Yakalamak” projesi bu açıdan öne çıkmaktadır.

Bir adım ötesi…

Bir adım ötesi çünkü; bu proje ile toplanan veriler sadece bir rehber için altlık oluşturmayacak. Bir adım ötesi  çünkü; güncellenebilir bir mekânsal bilgi bankası kurulacak. Bir adım ötesi çünkü; projede kullanılacak bilgiler, gerçek doğa profesyonelleri tarafından köşe bucak gezilerek toplanıyor.  Zor erişilebilen alanlara enduro motosikletler, bisikletler veya tırmanış rotalarından erişiliyor, köşe bucak bilgi toplanıyor..

Teknik…

Proje sonuç hedefleri arasında yer alan harita sunucu yazılımları sayesinde, toplanan veriler internet kullanıcılarının tamamıyla paylaşılabilecek, yeni seyahatlerde seyyahlara, 0 lar ve 1 lerin dünyasında yön verecek. Bu keşif projesinde, beklentilerin ötesine geçileceği, hedeflerden daha fazlasına ulaşılabileceği heyecanıyla çalışan doğa profesyonelleri doğayı, yaşamı, Rize’yi yakalayacak.

Projede bulut bilişim nimetlerinden de faydalanılmakta, farklı lokasyonlarda çalışan ofis çalışanlarının eş zamanlı veri paylaşımları da sağlanmaktadır. Bu sayede gerek veri  yedekleme, gerekse her noktadan veriye erişim veya verinin güncellenmesinde farklı kişiler tarafından eş zamanlı çalışılabilme gibi istekler de karşılanabilmektedir.

Sahada toplanan her bilgi, fotoğraf, form verisi vb. koordinatla ilişkilendirilmekte, GPS’lerden alınan koordinat verileri gerekmesi durumunda röperlenerek daha hassas hale getirilmektedir, sayısal verilerin sınıflandırılması ve standardize edilme çalışmaları da sürdürülmektedir.

26.10.2011/Merkez

Rize Müzesi ve Trabzon Müzesi'ne kayıtlı tescilli kültürel varlıklar listesinin birleştirilmesi ve veri temizleme süreci yürütüldü. Öz Nitelik Kodlarının (ÖNK) saha uygunlukları hakkında toplantı yapıldı. Adres çakışmaları, sokak isim hataları ve numerataj değişikliğinden kaynaklanan konum sorunları sahada yerinde tespit edildi. Tüm gün merkezde devam eden saha çalışması sonrasında, ofis ortamında gün sonu veri birleştirme işlemlerine devam edildi.

Alican'ın Güncesi Sahife 1

Bugün Rize Merkez'den yola çıkarak, Güneysu ilçesindeki kültür ve turizm noktalarını, kayıtlarıma aldım. Sonrasında da Han Düzü'ne doğru ilerledim.

Güneysu ilçesinde yol sormak için durduğum çay ocağında, tepeme toplanan meraklı ahalinin sorularına bir yandan cevap vermeye, bir yandan da çayımı yudumlamaya çalıştım. Güzel ve içten muhabbetin ardından, noktalarımı bulmak için yola koyuldum.

Güneysu ilçesinde bazı köylere asfalt yoldan; bazılarına ise beton yoldan ulaşılıyor. Han Düzü'ne kadar da beton atılmış bir yoldan ilerleyebiliyorsunuz. Bugün çıktığım bazı köylerin yol eğimlerinin ortalamaları %15 ve üzerindeydi. Bu çıkış ve inişlerden açıkçası çok keyif alıyordum, ta ki yağmur başlayana kadar... :-)) Noktaları alırken, saat 14.00'den sonra şiddetli sağanağın başlaması üzerine, iliklerime kadar ıslandım. Üstüne üstlük bir de tırmanışın en sert yerlerinden birinde, lastiğim patlamaz mı! Hava durumunu ve havanın kararmasını göz önünde bulundurarak; Güneysu ilçesine geri dönmek zorunda kaldım. Ve saat 18.10 gibi, merkeze doğru geri döndük. Kısacası, bugün Rize'nin yağmuru ile tanıştım :-))

Ufuk'un Güncesi Sahife1

Rize'ye Hoşgeldiniz
Birkaç gündür enteresan bir şekilde , Rize bizi pek ıslatmamıştı.Gerçi Çamlıhemşin'den yukarılara doğru bir uzanıp, 2-3 yayla yolunda biraz çamura biraz da kara bulaştık ama, yağmur yememiştik. Bu güne kadar :)
Bugün hava raporlarından yağmur geleceğini görüp , şehir içindeki noktaları almak için MerÇez' de kalmıştık (Alican hariç). Ekip ayrı noktalara dağıldı. Gps elimizde , fotoğraf makinesi belimizde yollara döküldük.
Ben, Rize MerÇez'in mahallelerini arşınladım bugün. Tahmin ettiğiniz üzere epey bayır inip çıktım. Bir sürü güzel mekanın fotoğrafını çektim. Birkaç enteresan diyalog da yaşandı tabi hemşehrilerimle aramızda. Mesela bir yerde çekim yaparken abinin biri yanaşıp, (yalnız yöre şivesini dikkate almalısınız burda ) -Neeeeğğ? dedi, ben: -Buyur?, abi: - Neeğğğ? , ben de kendisi gibi: -Nasiii? ... şeklinde uzayan , sonunda abinin ne yaptığımı sormaya çalıştığını anlayabildiğim ve akabinde sorduğu sorunun cevabını vererek uzaklaştığım ve benzeri...
E peki niye bu gün hoşgeldik? Bu gün daha bir samimi olduk sokaklarda insanlarla ve Rize bu gün o ünlü yağmurunu döktü tepemizden .Hafif! ıslandık. Dolayısıyla bu gün kendince hoşgeldin dedi. Hoşbulduk :)

25.10.2011/Merkez ve Güneysu




Bugün merkezde çalışan ekibimizin hedefi 50 adet tescillenmiş kültür varlığının noktasını tespit etmek, ek olarak yaklaşık 30 adet turistik noktanın kaydını almaktı. Saat 15:30'da başlayan ağır yağmur sebebiyle 15 adet tescilli kültür varlığı tespit edilebilirken, turistik noktaların tamamının kaydı alındı. Her noktanın çeşitli açılardan fotoğrafları çekildi ve gerekli noktaların 20'şer saniyelik full HD görüntüleri alındı.

Bisiklet rotası ve nokta kaydı için gidilmiş olan Güneysu İlçesi'ndeki 3 adet tescilli kültür varlığı ve 1 adet turistik nokta kaydı için aynı fotoğraf ve video çalışması yapıldı. Ayrıca 2 adet kültürel-turistik değeri olan sivil mimari örneği kayıt altına alındı. Bu bölge için hedeflenen bir diğer nokta olan Handüzü Yaylası'na yaklaşık 3,5 km. mesafe kala, hava şartlarının ağırlaşması sebebiyle, Rize merkez ofis onayı ile dönüş kararı verildi.

Halen devam eden ağır sağanak yağış sebebiyle, yarın araçla hareket edilmesi ve merkezde eksik kalan noktaların tespiti hedeflenmekte. Ekibin Çamlıhemşin'e geçişi bir gün ertelenmiş durumda.

Neden GPS kullanıyoruz?

Projede kullandığımız GPS cihazlarının (Global Positioning System-Küresel Konumlandırma Düzeneği), envanterin oluşturulması için kullanılmakta olan diğer tüm malzemelerden çok daha önemli olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Yola çıkış amacımızın temelini oluşturan, geleneksel ortamda saklanmakta olan verileri sayısal veritabanına dönüştürme işi, ancak nokta bazlı coğrafi bilgiye göre tüm bilginin yeniden arşivlenmesi sayesinde gerçekleşecek.

İşte bu nedenle, fotoğraf makinelerimizde ve ayrıca rota/nokta kayıtlarında kullanmakta olduğumuz GPS cihazlarıyla ilgili bilgi vermek, projenin anahatlarının anlaşılabilmesi açısından faydalı olacaktır diye düşünüyoruz.

GPS cihazlarıyla ilgili kapsamlı teknik açıklamaları içeren bu yazı için,  Harita Yüksek Mühendisi Sayın Hasan Nokay'a ve http://www.rideanatolia.com/ 'a teşekkür ederiz.


GPS Nedir?Küresel konumlama sistemi (Global Positioning System), Amerika Birleşik Devletleri tarafından ilk olarak askeri amaçlı olarak Dünya yörüngesine yerleştirilen 24 farklı uydunun, L1 ve L2 olarak bilinen iki farklı radyo sinyali göndermeleri ve bu sinyallerin gezici yer istasyonları tarafından değerlendirilmesi ile konum bilgisinin hesaplanması için kullanılması temeline oturmuş sistemdir. Sivil kullanıcılar sadece L1 sinyalini konum hesaplamak için kullanabilirken, L2 sinyali üzerinde taşınan daha zengin içerik ise sadece askeri amaçlı olarak kullanılmaktadır.  

Bu amaçla kullanılan tek sistem GPS midir?
Hayır!... Küresel konumlama sistemi (Global Positioning System – GPS) uydu destekli bir sistem olduğu için, alternatif sistemler olarak ilk önce uydu destekli sistemlerden bahsetmekte fayda var. GPS, Amerika Birleşik Devletleri tarafından yürütülen bir proje iken, Rusya, Çin Halk Cumhuriyeti ve Avrupa Birliğinin de benzer uydu destekli konumlandırma sistemleri bulunmaktadır. “Ulusal Güvenlik” bahanesi ile Dünyanın herhangi bir bölgesinde, sivil amaçlı olarak kullanılıyor olsa da GPS uydularının verdiği sinyaller Amerikan Ordusu tarafından kesilebilmekte, gönderilen sinyallerdeki veriler karıştırılabilmekte, bulunulan konumdan çok daha farklı bir noktadaymış gibi sinyal alıcıların yanlış koordinat hesaplamaları sağlanabilmektedir. Uydu destekli konumlama sistemlerinde, GPS e rakip olarak, sivil amaçlı olarak da kullanılabilen sistem GLONASS'dır. GLONASS, Rusya tarafından yürütülen ve sivil amaçlı olarak da kullanılabilen bir uydu bazlı konumlama sistemidir. “Global Navigation Satellite System” kelimelerinin baş harflerinin bir kısmı kullanılarak oluşturulmuş kısaltması bazı kaynaklarda GLNS, GLONAS, GLONASS olarak da anılır. Bu sistem de tıpkı GPS sisteminde olduğu gibi bazı durumlarda “Ulusal Güvenlik” nedeniyle sinyal bozulmasına maruz kalabilmektedir.

Avrupa Birliği tarafından yürütülen ve yapılan açıklamalarda “Ulusal Güvenlik” kaygısının güdülmeyeceği ve savaş halinde dahi sinyal vermeye devam edeceği söylenen “Galileo” Projesi devam etmektedir. 2010 yılı sonunda kullanılması düşünülen sistem, 30 uydunun Dünya yörüngesine yerleştirilmesi ile kullanılmaya başlayacak

Neden uydu destekli konumlama sistemlerine hep GPS deniyor?Bu soru Gillette->Jilet, Jeep->Cip durumuyla açıklanabilir. İlk olan GPS kullanımı olduğu için, GPS tüm sistemlerin ortak adıymış gibi anılmaya başlamıştır. Aslında sivil amaçlı GPS üretici firmalarının ürünlerinde son zamanlarda GLONASS düzeltmesi kullanıyor olsalar dahi, GPS sistemini ön planda markalarıyla özdeş bir kelime gibi kullanmalarından kaynaklı bir sonuç. El tipi GPS cihazlarının çoğunda, mühendislik amaçlı üretilen özel GPS cihazlarının hemen hemen hepsinde GLONASS desteği var olmasına rağmen hep GPS ön planda tutulur. Kamuoyu beklentisi de bu yöndedir.

Harita bilgileri de sinyallerle mi iletilir?Birçoğunuz bunu okuduğunuzda “o kadar da değil. Bunu kim sorar?” diyebilirsiniz. Ama soranlar var. Bizim de burada bu konuyla ilgili bir açıklama yapmak için sorularla devam eden yazı şeklimizde bu soruyu sorarak açıklama yapmak en doğrusu olacaktır. GPS sinyalleri sadece değerlendirilerek koordinat çiftlerine dönüştürülebilir veriyi taşırlar. Koordinat bilgisi hesaplandıktan sonra altlık olarak, kullanılan cihazla birlikte gelen yazılımın kabiliyetleri ve verinin güncelliği çerçevesinde, hesaplanan koordinat bu veri üzerinde gösterilir. Birçoğumuz için anlamsız olan koordinat çifti, harita altlığı üzerinde gösterildiğinde anlamlı hale gelir.

Çizgilerden ve noktalardan oluşan harita verisinin yanı sıra, kendi ürettiğimiz veya üretici-dağıtıcı firma tarafından kullandığımız cihaza yüklenmiş POI (Points of Intrest) noktaları sayesinde veya bizim eklediğimiz noktalar sayesinde de hem o anda hangi noktada olduğumuzu harita üzerinden, hem de ulaşmak istediğimiz noktaya ne kadar kaldığını da bu noktalar aracılığıyla hesaplayabiliriz. Bu sayede en yakın akaryakıt istasyonuna 5 km kaldığını, son kamp yapılan yerden 250 km uzaklaşıldığını, tırmanış öncesindeki son kamp noktasına ulaşmak için 1,4 km kaldığını takip edebilir, planlama yapabiliriz. Bu mesafenin standart GPS cihazlarında kuş uçuşu olduğunun unutulmaması gerekir. Navigasyon yeteneğine sahip el tipi GPS cihazları veya araç içi navigasyon cihazlarında ise kuş uçuşu mesafe yerine, harita verisi de kullanılarak hesaplanmış, gerçeğe en yakın, her bir kırık mesafe toplanarak hesaplanmış mesafeye ulaşılabilir.

Hesaplanan koordinat bilgisi ne kadar doğru? Hassasiyet ve Doğruluk aynı kavramlar mı?Üreticilerin standart olarak verdiği, el tipi GPS cihazlarıyla ilgili koordinat doğruluğu bilgisi +- 15 m dir. Ancak bu değer her zaman, her şart altında doğru değildir. Örneğin el tipi GPS cihazı ile yüksek gerilim hattına yakın bir noktada koordinat almaya çalışıyorsanız, çok dar bir gökyüzü görüşüne sahip bir noktadaysanız (dar bir sokak, iki kaya arası, vadi..), vb.. atmosferik ve efemeris değerlere de bağlı olarak koordinat doğruluğunuz değişebilir. Hatta kilometrelere kadar varan farklar oluşabilir.

• GPS cihazlarının ekranlarında hassasiyet bilgisi gösterilir. Madem hassasiyet bilgisi hesaplanabilir bir değerse, tam doğru koordinata erişebilir miyiz?
• Hayır.

Çünkü hassasiyet kavramı, elde edilen veya hesaplanan değerlerin birbirleri ile olan ilişkileri, bir nevi elde edilen değerlerin tamamının ortalamasına, hesaplanan son değerin uzaklığı şeklinde en basit şekilde tanımlanabilir. Son hesaplanan değer, ortalamaya çok yakın olmasına rağmen, doğru değerden çok uzak olabilir. Bir değer doğru fakat hassas olmayabilir, hassas fakat doğru olmayabilir.

Doğruluk bilgisini düşürmek mümkün mü?
Yer istasyonlarından gönderilen düzeltme sinyalleriyle +- 15 m doğruluk değerini düşürmek mümkündür. Amerika için WAAS, Avrupa için ise EGNOS sistemleri sayesinde bu değeri +-3 m doğruluğa düşürmek mümkündür. El tipi GPS cihazlarının birçoğu WAAS / EGNOS düzeltmelerine uyumlu olarak çalışmaktadır.

GPRS ile GPS aynı şey mi?
Bilenler belki de abarttığımızı düşüneceklerdir ancak yıllardır sorulan bu soruyu burada tekrar yanıtlamak isterim. Sorunun cevabı birçoğumuzun bildiği gibi HAYIR dır. GPRS, 2. nesil GSM şebekelerinde veri aktarımı için kullanılan bir tekniktir. GPS verileri GPRS ile taşınarak farklı uygulamalar geliştirilebilmektedir. Örneğin araç takip sistemlerinde, GPS ünitesi tarafından hesaplanan koordinat bilgisi, ascii veri setleri halinde değerlendirme yazılımının bulunduğu sunucuya GPRS ile aktarılır.

GPS kullanımı ücretli mi?Herhangi bir abonelik bedeli ödemeden dinleyebildiğiniz radyo istasyonlarında olduğu gibi, el tipi veya mühendislik amaçlı olarak kullandığınız profesyonel GPS alıcılarını kullanmaktan dolayı herhangi bir yere abonelik bedeli ödemezsiniz. Bazı kişiler, kullanım ücretinin bulunduğunu düşünülerek GPS sistemlerine karşı bir önyargıyla yaklaşabilirler. Ancak sadece bir GPS alıcısı temin etmeniz yeterlidir.

GPS nerelerde çalışır?GPS, sadece üretici firma tarafından veya 3. parti bir destekleyici tarafından geliştirilmiş harita altlıklarının kapsadığı alanda çalışmaz. GPS her yerde çalışır. Tunceli’ye yaptığımız son gezimizde, elimizdeki GPS cihazlarını gören kişilerin meraklı bakışları bir süre sonra ortak bir soruda birleşti ve “Tunceli’de bu cihazlar çalışıyor mu? Ne zamandan beri kullanılabiliyor?” sorularına dönüştü. Harita altlığı sadece hesaplanan koordinat bilgisini anlamlandırma desteği olarak kullanılır. Sinyalin değerlendirilmesinde, navigasyon cihazlarının yol ortasında nokta kaydırma fonksiyonu dışında bir amaçla kullanılmaz. Dünyanın her yerinde GPS cihazlarıyla koordinat kaydedebilir, rotanızı bu noktalar yardımıyla oluşturabilir, geçtiğiniz yoldan geri dönmek için bu cihazlara güvenebilirsiniz.

Daha Fazla Bilgi
Konuyla ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz, Prof. Dr. Turgut Uzel, Doç. Dr. Halil Erkaya ve Yrd. Doç. Dr. Gürsel Hoşbaş’ın da katılımıyla hazırlanan dokümana bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Hangi Malzemeleri Kullanıyoruz?

GPS
Proje amacımızın anlatıldığı sayfayı okuyanlarınız için çok şaşırtıcı olmayacaktır, kullandığımız en önemli malzeme, GPS. (GPS'ler hakkındaki makalemizi okuyun.) Profesyonel ve hobi amaçlı olarak neredeyse ilk üretildiği günden bu yana GPS kullanan kişilerden oluşan ekibimiz, hangi cihazın satın alınması gerektiğine dair detaylı bir araştırma yaptı. Bu araştırmadaki en belirleyici kriterlerimiz, sert doğa koşullarında dayanıklılık, su geçirmezlik ve pil ihtiyacının en az düzeyde olmasıydı. Fiyat da belirleyici bir etken oldu. Gerektiğinde, 13 kg'a kadar varabilecek tırmanış çantasına, fotoğraf çekim malzemeleri de eklenince taşıyacağımız yükün zaman zaman 20 kg.'a ulaşacağından endişe ederek, ufak ve becerikli bir el tipi GPS modelinde karar kıldık: Garmin Etrex Legend ve Vista.

Sadece 150 gr. ağırlığında olan bu modeller, 2 adet AA pil ile 18 saat boyunca çalışabiliyorlar, 12 uydu bağlantısı ile 1 m.'ye kadar hassas veri toplayabiliyorlar, -15 C sıcaklıklara kadar dayanabiliyorlar.

Bunların dışında, büyük ekranı ile bilinen MAGELLAN Explorist XL modeli de özellikle arazide motosiklet süren ekiplerimizin tercih ettiği model olarak ön plana çıkıyor. Büyük ekranı görüş kolaylığı sağlarken, büyük tuşları da eldivenle kullanımı mümkün kılıyor, 1:5000 ölçeğe kadar düşebilen topografik harita altlığı da mavcut.. Ancak bu cihaz 4 adet AA pil veya doğrudan enerji ile kullandığımız bir model ve diğerlerine göre biraz daha ağır.

FOTO GPS

Yukarıda anlatılan el GPS ünitelerinden farklı olarak, Nikon GP1 model fotoğaf makinesi GPS'lerini kullanıyoruz. Uzun süredir el GPS'i kullanan kişiler için bile alışılmadık olan bu ürünler, çektiğiniz her bir kare fotoğrafa konum bilgisi atamanızı sağlıyor. GPS ve fotoğraf makinesinin saatlerini karşılaştırarak fotoğrafları coğrafi konumla eşleştiren yazılımlara göre çok daha pahalı ancak çok daha güvenilir ve hızlı sonuç alınacak bu GPS'lerin, kullandığınız fotoğraf makinesi ile uyumlu olmasına dikkat etmeniz gerekiyor. Projemizin amacı doğrultusunda, hayati önem taşıyan konum bilgisi, bu cihazlar sayesinde her bir kare fotoğrafa aktarılıyor, veritabanındaki yazılı bilgiler ile ilişkilendirilebiliyor.

FOTOĞRAF MAKİNESİ
Profesyonel olarak kullanılabilen GPS modelleriyle uyumluluğu, doğa sporlarında kullanılabilir aksesuar seçenekleri ve HD film çekebilme olanakları göz önüne alınarak, Nikon D90 model fotoğraf makinelerinin kullanımına karar verildi. AF-S 18-105 mm. 1:3.5-5.6 DX VR lens ile kullanılıyorlar. 12.3 MP çözünürlük ile fotoğraf çekebiliyorlar.

AKSİYON KAMERA
Özellikle motosiklet ve bisiklet üzerinden yapılacak hareketli çekimlerde kullanılmak üzere, darbelere dayanıklı, su geçirmez ve sarsıntı önleyici sistem barındıran GOPRO HD Helmet Hero modelini kullanıyoruz. Ek olarak, farklı yerlere bağlama olanağı sağlayan çeşitli tutucuları kullanmayı tercih ediyoruz. Bu küçük ve akıllı cihaz, full HD çözünürlükte çekim yapabiliyor, tüm dünyada hareketli sporlar ve tehlikeli ortamlarda çekim yapmak isteyen ekiplerce kullanılıyor.

ARAÇLAR ve ÖZEL EKİPMANLAR
Ekibimizin, tüm çekim malzemeleri ve saha çalışması için kullanılan coğrafi tespit cihazlarının taşınması, motosiklet ve bisikletlerin taşınması için, özel elektrik donanımlı bir adet minivan ve bir römork kullanılıyor.
Arazi koşullarında kullanılmak üzere bir adet 650 cc, bir adet 750 cc,bir adet 1100 cc'lik iki enduro motosiklet ve koruma ekipmanları, ayrıca iki adet dağ bisikleti kullanılmakta. Proje ihtiyaçlarına bağlı olarak ekip sayımız değiştikçe, benzer nitelikte yeni araçlar tedarik ediliyor.

Motosikletlerimizin her birinde, harici elektrik çıkışları, tam koruma donanımı ve ağır arazi koşulları için tasarlanmış lastikler bulunuyor.

Dağcılık, arazi motosiklet sürüşü, yön bulma, bisiklet sporlarında milli sporcular veya eğitmen statüsündeki kişilerden oluşan ekibimiz, doğada yaşam malzemeleri olarak çadır, uyku tulumu, gaz ve benzin ocakları ve su geçirmez koruyucu kıyafetlerle donatılmış durumdalar.

Güneş enerjisi ile şarj olanağı taşıyan paneller, sahada veri yedekleme ve aktarımına olanak tanıyan bilgisayar donanımı da sürekli seyahat halinde olan proje ekibinin vazgeçilmezler listesinde yer alıyor.

Sponsorlar

YOLA ÇIKIYORUZ!

COĞRAFİ TABANLI KÜLTÜREL ve TURİSTİK ENVANTER PROJESİ
Planlanandan daha zor koşullarla karşılaşacağımızı bilerek yola çıkıyoruz...
Destek ve koordinasyonu sağlayan İstanbul genel merkez, Rize'deki idari ve lojistik hizmetleri yürüten yerel bölge ofisimiz ve operasyon ekiplerimizle startı veriyoruz. Proje gerekliliklerine göre dönemsel olarak 18 kişiyi bulacak bir kadro ile 1 yılı aşkın süredir planlanmakta olan zorlu projemiz, 21 Ekim'de yola çıkmamızla resmen başlamış olacak.